بررسی تأثیر ریزگردها بر تولید اولیه در خلیج فارس

اتمسفر یکی از مهمترین مسیرهای انتقال و پخش مواد مغذی، مواد معدنی، میکروارگانیسم ها و فلزات کمیاب از سطح قاره ها به اقیانوس ها است. ذرات گرد و غبار در اتمسفر از نواحی خشک و نیمه خشک دنیا منشأ گرفته و اصلی ترین منبع ریزگرد های معدنی شناخته شده است. حمل ذرات معلق اتمسفری مواد مغذی از قبیل آهن و آلومینیوم را برای آب های اقیانوسی و دریایی فراهم می کند. موجودات زنده فیتوپلانکتونی با استفاده از آهن زیستی موجود در سطح، سرعت فتوسنتز خود را افزایش می دهند. این تحقیق به منظور درک و بررسی تأثیر ریزگردها بر تولیدات اولیه در خلیج فارس طراحی شده است. تصاویر حسگرهای ماهواره ای مادیس ترا و آکوا برای استخراج میزان غلظت کلروفیل (a chl) و ضخامت نوری ریزگردها aot)) از ژانویه 2004 تا دسامبر 2013 مورد استفاده قرار گرفت. قوی ترین همبستگی بین دو پارامتر کلروفیل (chla) و ضخامت نوری ریزگردها (aot) در سال 2009 مشاهده شد. برای استفاده از داده های اندازه گیری شده کلروفیل a از داده های به دست آمده از گشت های دریایی که طی سال های قبل در منطقه خلیج فارس انجام شده بود، استفاده گردید. داده های ذرات معلق نیز از ایستگاه های محیط زیست جمع آوری شد. داده های کلروفیل a با داده های سنجنده مادیس ترا مقایسه شد. نتایج نشان داد که داده های کلروفیل a تصاویر ماهواره ای مادیس می توانند اطلاعات دقیقی از میزان کلروفیل a منطقه خلیج فارس فراهم نمایند. ضرایب تعیین در سال های 2004، 2007، 2009 و 2013 به ترتیب برابر 81/0، 82/0، 88/0 و 78/0 می باشد. داده های ضخامت نوری ریزگردها (aot) با داده های سنجش از دور مادیس ترا و آکوا برای دو فصل تابستان و زمستان طی سال های 2013- 2008 مقایسه شدند. این نتایج نشان داد که داده های ضخامت نوری ریزگردها حاصل از سنجنده مادیس می توانند اطلاعات دقیقی از میزان aot منطقه مطالعاتی فراهم نمایند. ضرایب تعیین برای دو فصل تابستان و زمستان سنجنده مادیس ترا و آکوا به ترتیب برابر 96/0، 97/0، 84/0، 80/0 به دست آمد. این مطالعه با استفاده از داده های سنجش از دور ماهواره ای مشخص نمود که ارتباط معناداری بین ضخامت نوری ریزگردها و میزان غلظت کلروفیل a در منطقه خلیج فارس وجود دارد.